Danimarka, Suriyeli mültecilerin oturma izinlerini kaldırıyor. Danimarka hükümetine göre artık eve dönmeleri güvenli. Bu şekilde ilk aşamada 189 Suriyelinin geçici oturma iznini yenilenmeyen Danimarka, Suriye'nin belli bölümlerinin güvenli olduğu konusunda ısrar eden ve Avrupa'da oturma izinlerini kaldırmaya başlayan ilk ülke oldu.
Danimarkalı yetkililerin bu adımı, geçtiğimiz yıl hazırlanan ve Suriye'nin bazı bölgelerinde güvenlik durumunun "önemli ölçüde iyileştiğini" gösteren bir rapor sonrası geldi.
“BEN NE YANLIŞ YAPTIM?”
Konu, bazı Suriyelilerin medya mecralarında olaya isyan etmesi ile önce Danimarka ve sonra da Avrupa gündemine geldi.
Kendisine gönderilen bir e-mail ile ülkedeki oturma izinlerinin yenilenmeyeceğini öğrenen sığınmacılardan biri 19 yaşındaki Aya Ebu-Daher, ailesi ile Nyborg'da oturum izni almıştı. Bir televizyon programında duygusal bir konuşma yapan Ebu-Daher gözyaşlarına hakim olmaya çalışarak "Ben ne yanlış yaptım?" diye sorması kamuoyunda sempati oluşturdu.
Özellikle Şam ve çevresinden gelmiş olan 500 Suriyelinin durumları yeniden gözden geçirildi.
Danimarka Mülteci Konseyi genel sekreteri Charlotte Slente, ülkesinin Suriyelilere yönelik yeni kurallarının "haksız muamele" anlamına geldiğini ifade ederken, “Danimarka Mülteci Konseyi, Şam bölgesini veya Suriye'deki herhangi bir bölgeyi mültecilerin geri dönmesi için güvenli sayma kararına katılmıyor. Bazı bölgelerde çatışmaların olmaması, insanların güvenle geri dönebileceği anlamına gelmiyor. Ne Birleşmiş Milletler ne de diğer ülkeler Şam'ı güvenli olarak görüyor." sözlerini kullandı.
SURİYE’DE 10 YILDIR DEVAM EDEN ZORBALIK
10 yıldır süren savaşın ardından Beşar Esad, Suriye'nin çoğunun kontrolünü geri aldı ve cephe hattı çatışmaları ülkenin kuzeyi ile sınırlı durumda. Arap Baharı sırasında insanların ayaklanmasının en önemli nedenlerinden biri Esad'ın gizli polis teşkilatıydı. Bu teşkilatın son 10 yılda 100 binden fazla insanı zorla alıkoyduğu, işkence ettiği ve ortadan kaldırdığı düşünülüyor.
Uluslararası insan hakları grubu Human Rights Watch'a (HRW) göre Şam ile anlaşma yapmak zorunda kalmış olan pek çok şehirde rejimin keyfi uygulamaları ve gözaltıları devam ediyor.
Ayrıca bu bölgelerde yeniden yapılanmaya neredeyse hiç bütçe ayrılmıyor. Elektrik, su ve internet gibi temel hizmetler yok denecek kadar az. Suriye para biriminin yaşadığı değer kaybı nedeniyle de gıda fiyatları yüzde 230 artmış durumda.
28 yaşındaki Hiba el-Khalil Türkiye üzerinden geçerek önce Yunanistan'a oradan da 2015'te Danimarka'ya gelmiş bir başka sığınmacı. Danimarka televizyonuna verdiği röportajda, "Bir yere artık kimyasal bombalar atılmıyor olması oranın güvenli olduğu anlamına gelmiyor. Herkes her an gözaltına alınabilir. Sadece benim olduğum kadar Suriye dışında zaman geçirmiş olmak bile sizden şüphelenmeleri için yeterli sebep." sözlerine şunları da ekliyor;
"Danimarka'da çok mutluyum. Buraya okumaya, çalışmaya ve kendim için yeni bir hayat kurmaya geldim. Dilinizi bile çok iyi öğrendim ama şimdi şaşkınlık içindeyim. Meğer bu çabalarım yeterli değilmiş."
DÖNENLERE YARDIM YAPILIYOR
Danimarka hükümeti, Suriyelilerin oturma izinlerini ellerinden almanın yanı sıra, gönüllü olarak geri dönen sığınmacılara kişi başına yaklaşık 25 bin Euro yardım yapma taahhüdünde bulunuyor. Ancak güvenlik riskleri dolayısıyla 2020'de bu teklifi sadece 137 kişi kabul etti.
35 bini Suriyeli olmak üzere 500 bin göçmene ev sahipliği yapan ülke Danimarka’nın, 5,8 milyonluk nüfusu bulunuyor.
Mülteciler Danimarka'ya Hoş Geldiniz (DWR) organizasyonuna göre, hali hazırda 30 Suriyelinin mahkemeye yaptığı itiraz reddedildi. Kopenhag, Şam ile diplomatik ilişkilere sahip olmadığı için bu insanları doğrudan Suriye'ye sınır dışı edemiyor. Bu nedenle başvuruları geri çevrilenler şimdilik göçmen merkezlerine yerleştirildi.
DWR bu merkezlerde sayıları artmaya başlayan mültecilerin çalışamadığı, eğitim göremediği ve yeterli sağlık hizmeti alamadıklarını belirtiyor.
DANİMARKA’NIN İMAJI SARSILIYOR
Sosyal Liberal Parti'nin entegrasyon politikaları sözcüsü Kristian Hegaard, "Güvenli olmadığı için bu ülkedeki elçiliğini kapalı tutan Danimarka, nasıl olur da Suriye'nin güvenli bir ülke olduğunu söyleyebilir?" diyerek, sığınmacıların sınır dışı edilmesinin "merhametsiz ve anlamsız" bir karar olduğunu dile getirdi.
Ülkedeki oturma iznini kaybeden ve kendi isteğiyle ülkeyi terk etmeyi reddeden Suriyeliler, sınır dışı edilenlerin kaldığı kamplara gönderilebilecek.
Danimarka Başbakanı ve Sosyal Demokrat Parti lideri Mette Frederiksen, mültecilere yönelik katı politikalar benimsemesi ile biliniyor.
Danimarka hükümetinin politikasını "sıfır sığınmacı" olarak tanımlayan muhalifler, ülkenin "hoşgörülü" imajının son yıllarda zarar gördüğünü söylüyor.
