Güneydoğu Asya Ülkeler Birliği (ASEAN) 2016 Liderler Zirvesi için Laos'un başkenti Vientiane'ye giden Obama, binden fazla öğrenci, iş adamı ve yetkiliye seslendiği konuşmasında, “Buradaki tarihimize bakarak, Laos'un toparlanmasının ABD'nin ahlaki sorumluluğu olduğuna inanıyorum." dedi.
ABD'nin 1964'ten 1973'e kadar Laos'a 2 milyon ton bomba attığını kabul eden Obama, Laos halkından özür dilemedi ancak savaşı ve sonrasında yaşanan hatıraları anımsatarak, “Sebep ne olursa olsun, niyetlerimiz ne olursa olsun, savaş çok büyük acılar vererek bedel ödetiyor." diye konuştu.
Asya-Pasifik'in ABD için yeni ve geçici bir heves olmadığını vurgulayan Obama, ABD'nin eskiye nazaran bölge ülkeleriyle daha derin ilişkiler içinde olduğunu söyledi.
Obama, "Pozisyonumuz daha güçlü ve bir Pasifik ülkesi olarak burada kalıcı olduğumuz mesajını verdik." dedi.
ASEAN Zirvesi, 8 Eylül'e kadar sürecek.
Yaklaşık 6,5 milyon nüfusa sahip Laos Demokratik Halk Cumhuriyeti, ASEAN ülkeleri arasındaki en düşük nüfusa sahip ülke konumunda. Denize kıyısı bulunmayan, 236 bin 800 kilometrekarelik alana sahip Laos, geçen yıl yüzde 7 büyüme hızıyla birlik üyeleri arasında büyüme oranı en yüksek ülke olmuştu. Laos, ASEAN'ın en fakir üyesi olarak da biliniyor.
ABD tarihinde bugün neredeyse bir "dipnot" olarak kalan "Kirli Savaş"ın hatıraları, aradan yarım asır geçse de Laos'ta hala canlılığını koruyor.
Vietnam Savaşı sürerken ABD ordusu, 19 Mayıs 1964'te Laos'un güney semalarına keşif uçakları göndermeye başlamış ve bu, tarihin en büyük bombardımanlarından birinin başlangıcı olmuştu.
Patlamamış bombalar hala tehlikeli
Merkezi ABD'de bulunan sivil toplum kuruluşu Savaş Mirasları'na göre, infilak etmeyen milyonlarca misket bombası parçası, özellikle Laos'un doğusundaki Xiengkhouang topraklarında büyük risk oluşturuyor.
Her yıl çoğunluğunu hurda arayan çocukların oluşturduğu ortalama 100 kişi, hala etkisiz hale getirilmemiş mühimmatın kurbanı oluyor, kollarını, bacaklarını, hatta hayatlarını kaybediyor.
"Kirli Savaş"ın hatırası, bölgedeki pansiyon ve restoranlarda da yaşıyor. Savaşı anımsatan isimler taşıyan kimi mekanlar, savaş gereçleriyle dekore edilmiş.
ABD, 2008 yılından itibaren bu cephane kalıntılarının temizlenmesi ve kurbanlara yardım edilmesi için Laos'a her yıl 2 milyon dolar bağış yapıyor. ABD yönetimi, yakın zamanda bu miktarı artırma sözü vermişti.
Tehlike teşkil eden 80 milyon bomba parçasının Laos'un güneyinden temizlenmesinin en az 20 yıl alabileceği ifade ediliyor.
