İinsan yaşamı boyunca fiziksl, duygusal ve sosyal açıdan gelişir. Gelişim sürecinde en çalkantılı dönemi de ergenlik çağında yaşanmaktadır. Gerek ergenlik, gerekse gençlik dönemleri insan hayatının en güzel en mutlu ve en güçlü dönemleri olurken, aynı zamanda birer kriz ya da bunalım dönemleridir. Bu dönemde gençle büyükleri arasında yaşanılan sorunların en önemli nedeni, büyüklerin, çocuğu ne tam yetişkin ve de çocuk olarak algılamamalarından kaynaklanmaktadır. Fakat ergen çocuk değildir ve çocuk gibi davranılmasını da istemez. Aile çocuğunu ne kadar iyi tanır ve ergenlik dönem özelliklerine vâkıf olabilirse, ebeveyn-ergen çatışmaları o denli az olur. Ergenler, bu dönemi en yakını olan ailelerinden aldıkları destekle, kolay bir şekilde aşabilmektedir. Bu destek mutlu bireyler olarak hayata adım atmalarına da katkı sağlamaktadır.
Gençlik çağını birkaç evreye, ya da alt döneme ayırabiliriz. Hızlı büyüme ve cinsel uyanışın olduğu 11–15 yaşlar arası ergenlik yada ilk gençlik olarak bilinir. Olumsuz davranış ve tepkilerin yoğun olduğu evredir. 15–17 yaşları arası çekingenliğin ve kendine güvensizliğin belirgin olduğu delikanlılık evresidir. 17–21 yaşlar arası kendine güven ve gösterişin ağır bastığı delikanlılık evresi, 21 yaş ile 25 yaş arası da uzamış gençlik çağı olarak değerlendirilir. İnsan gelişimi fiziksel, cinsel, hormonal, duygusal, sosyal zihinsel, kişisel ve ahlâkî olmak üzere sekiz boyutta incelenebilir.
Bedensel Gelişm
Ergenlik döneminin göze çarpan ilk gelişmesi, boy ve ağırlıkta yaşanır. Kızların bedenlerinde görülen bazı değişikliklerle ergenliğe girilir. Vucudları şekil değiştirir, özellikle göğüsleri büyür, âdet görmeye başlar. Erkekler kızlardan ortalama iki yıl sonra ergenliğe girerler. Ergenlik döneminde boşalma (ihtilam) olur ve yüzde sivilceler görülür. Sakal ve bıyık tüyleri belirir. Bazı bölgeelrde (koltuk altı ve cinsel organ çevresinde) kıllanma ortaya çıakar. Ses kalınlaşır, erkeğe özgü vaziyet alır.
Cinsel Gelişm
Bedensel gelişimle beraber, cinsel fonksiyonlar devreye girer. Cinsel kimliği oluşmaya başlar. Ergenlik bedensel değişmeleri, kızlarda genç kız, erkek çocukara da erkek görünümü sağlar.
Çocuğa Buluğ Çağı Eğitimin Verilmesi: Bu eğitimin amacı biyolojik ve cinsel gelişimleri konusunda bilgi sahibi yapmak ve onların bilgi eksikliği sebebiyle yaşayacağı kaygılarının, gerginliklerinin azalmasını sağlamaktır. Cinsel gelişim ile ilgili bilgiler çocuğa, çocukluğun ilk yıllarından başlayarak ergenliğin sonuna kadar yaşıyla orantılı bir gelişim çizgisi içinde verilmelidir. Kız çocuğun annesi tarafından erkek çocuğun da babası tarafından daha cinsel belirtileri başlamadan bu devreye hazırlanmaları şarttır. Öncelikle kız çocukalrın karşılaştıkları özel halleriyle ilgili durumlar hakında annesi tarafından aydınlatılması, gerekli sağlık ve temizlik kuralları öğretilmesi gerekir. Gençlere cinsel bilgilerin, büyükleri tarafından ve yeterli miktarda verilmemesi halinde çocukların sağlıklı olmayan kanallardan bu bilgileri almalrına yol açar. Bu kaynakların sağlıklı ve yeterli olmamasından ötürü, eksik ve yanlış bilgilerle yetişeceklerdir. Bu durumun en tehlikeli tarafı, bu bilgilenme sürecinin, gözlenemez ve denetlenemez bir şekilde gelişmesi olacaktır.
