Angela Merkel 15 Temmuz sonrası ilk kez Türkiye'ye geliyor

Temasları kapsamında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından  kabul edilecek  Merkel'in Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne giderek  darbe girişimi  sırasında bombalanan kısımları da ziyaret etmesi bekleniyor. Başbakan Binali Yıldırım ile bir araya gelecek olan Angela Merkel'in  gündeminin başında  2016’da Türkiye’ye yaptığı üç ziyarette olduğu gibi sığınmacı  krizinin çözümü yer alıyor.Merkel için geçen yıl AB ile Türkiye arasında imzalanan sığınmacı  anlaşmasının yürürlükte kalması büyük önem taşıyor.Almanya’da eylül ayında yapılacak genel seçimler öncesinde sığınmacı  krizinde bir sorun yaşamak istemeyen Merkel, AB’nin dış sınırlarını korumak ve  insan kaçakçılarıyla mücadelede bu anlaşmayı önemli görüyor. Söz konusu anlaşmanın  geçen yılı mart ayında yürürlüğe girmesinin  ardından Avrupa’ya giden sığınmacı sayısında ciddi bir düşüş görüldü.  Almanya’ya  2015’te 890 bin sığınmacı giriş yaparken  bu sayı 2016’da 280 bin olarak tespit edildi. Türkiye tarafı ise AB ile yapılan anlaşmada yer alan mali  yükümlülükler ve Türk vatandaşlarına vize serbestisi getirilmesi gibi konularda  AB’nin taahhütlerini yerine getirmediğini ifade ediyor.

Almanya Başbakanı Merkel’in ziyaretinde bir diğer önemli konunun  terörle mücadelede işbirliği olması bekleniyor. Türkiye Almanya'dan terör  örgütleri PKK ve FETÖ’nün ülkedeki faaliyetlerinin üzerine gitmesini bekliyor.  PKK’nın propaganda ve mali faaliyetlerinin engellenmesini isteyen  Türkiye 15 Temmuz darbe girişiminin ardından Almanya’ya kaçan FETÖ üyelerinin  iadesini talep ediyor. Başbakan Merkel’in temaslarında NATO üslerinde görev yapan ve darbe  girişiminden sonra Almanya’ya iltica talebinde bulunan  askerlerin durumunun  gündeme gelmesi bekleniyor.  Milli Savunma Bakanı Fikri Işık, Almanya’nın bu konuyu çok dikkatli  değerlendirmesini ve kesinlikle bu başvuruları kabul etmemesi gerektiğini ifade  etmişti.

Ziyarette Almanya’nın İncirlik Üssü’nde Alman askerleri için yatırım  yapma talebinin de masada olacağı ifade ediliyor. DEAŞ’e karşı uluslararası koalisyonda Irak ve Suriye üzerinde  Tornadolar ile keşif uçuşları yapan Almanya, İncirlik Üssü’nde uçuş pisti ve  operasyonlarda kullanılacak geçici bir karargah kurulması için Türkiye’den izin  istiyor.Türkiye ise  terör örgütü DEAŞ'la mücadele kapsamında İncirlik üssüne konuşlanmış olan Tornado tipi keşif uçaklarının elde ettiği görüntülere doğrudan erişim istiyor.  Böylece Suriye'de terör örgütü PKK'nın uzantısı olan YPG'nin hareketleride izlenebilecek. Türkiye yaklaşık üç aydır Tornadoların Suriye ve Irak'tan çektiği görüntülerin ham halini istiyor ancak Almanya vermiyor. Alman Savunma Bakanlığı sözcüsü Albay Boris Nannt, Tornadoların sadece DEAŞ'la ilgili görüntüleri paylaştığını doğruladı. Hükümetin basın toplantısında gelen bir soruyu cevaplandıran Nannt şöyle dedi: "Birkaç hafta önce tezkereyi 12 ay daha uzattık. Keşif uçuşlarından alınan sonuçlar bu tezkereye uygun biçimde, sadece DEAŞ ile mücadele kapsamında koalisyona veriliyor. Türkiye de koalisyonun üyesi." Sözcü, 'Almanya, uçakları İncirlik'ten çekmeyi düşünüyor mu' sorusuna "Yeni bir tavır yok" dedi.

Ziyarette  ayrıca Suriye ve bölgesel sorunlar ile ikili ilişkilerin  yanı sıra ekonomi ve ticari ilişkilerin daha da geliştirilmesi konularının ele  alınması bekleniyor. Merkel, Almanya-Türkiye ilişkilerinde bazı konuların gerilime sebep  olmasına ve Alman kamuoyunda bu ziyaret ile ilgili yapılan eleştirilere rağmen  iki ülke arasındaki diyaloğu sürdürmeyi hedefliyor. Alman Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert de ziyarete ilişkin “Bu çalışma  ziyareti, bizim düşüncemize göre Türkiye gibi NATO müttefiki ve AB'nin çok önemli  bir komşusuyla daimi irtibatta kalabilmek açısından önemli” açıklamasını  yapmıştı.

Alman kamuoyunda bu ziyaretin Türkiye’de yapılacak referandum öncesine  denk gelmesinden dolayı Merkel’e yönelik eleştiriler geldi. Buna sert tepki gösteren Seibert, “Bunlar bir başbakanın seyahat  planlarının nasıl oluşturulduğu yönünde anlamsız düşünceler. Ziyareti, Türkiye'de  yapılacak referandumdan dolayı başbakanın bu konuda bir tutum aldığı şeklindeki  düşüncelerle irtibatlandırmak saçmalık. Bu tür düşünceler Başbakan'a yabancıdır"  ifadesini kullandı.

Alman Dışişleri Sözcüsü Martin Schaefer, Tornado kriziyle ilgili haberleri ne doğrulayacağını ne de yalanlayacağını söyledi. Başbakan Merkel'in Sözcüsü Steffen Seibert, Merkel'in Tornado meselesini görüşmek üzere Türkiye'ye gittiğini reddederken ziyareti şöyle özetledi: "Başbakan Türkiye'de mülteci sözleşmesinin uygulanmasının devamı, Suriye, Kıbrıs sorunu, NATO'da işbirliği konularını görüşecek. Merkel, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Yıldırım'la bir araya gelecek. Kanlı bir darbe girişimiyle zarar gören Meclis binasını ziyaret edecek. Türkiye, darbe girişiminde bir travma yaşadı. Hukuk devleti kuralları içinde suçluların cezalandırılması gayet doğal." Merkel'in Türkiye'de iç politikadaki bazı endişe verici gelişmeleri net bir biçimde dile getirdiğini söyleyen Seibert, basın özgürlüğünün de görüşme konuları arasında olduğunu belirtti ve "Basın özgürlüğü demokrasinin temel direği" dedi.

 Almanya ile Türkiye arasında yaşanan gelişmelerden dolayı geçen yıl  ilişkilerde çalkantılı bir dönem yaşandı. Başbakan Merkel 2015 Ekim ayı ile 2016 Mayıs ayları arasında  Türkiye’yi 5 kez ziyaret etmiş ve Almam kamuoyu baskısına rağmen özellikle  sığınmacı krizinde pragmatik politika izleyerek AB ile Türkiye arasında sığınmacı  anlaşması imzalanmıştı.  Almanya’da Jan Böhmermann'nın mart ayında bir televizyon kanalında  yayınlanan programında Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türk halkına yönelik hakaret  içeren şiiri nedeniyle gerilen ikili ilişkiler haziran ayında Federal Meclis’te  1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddialarını içeren karar tasarısının kabul  edilmesiyle  zedelenmişti. Türkiye Berlin Büyükelçisini istişareler için geri çekmiş ve iki ülke  arasında üst düzey görüşmeler durmuştu.   15 Temmuz FETÖ darbe girişimine Alman siyasetçilerinin yetersiz tepki  göstermesi Almanya’daki Türkleri hayal kırıklığına uğratırken Alman mahkemesinin  darbeye karşı yapılan bir mitingde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın telekonferans yoluyla  vatandaşlara hitap etmesinin engellenmesi de Almanya’nın çifte standardını ortaya  koymuştu. Başbakan Merkel’in bir televizyon programında “Bizim darbeyi  kınamamızın doğru ve önemli olduğuna inanıyorum. Türkiye yönetimi de bunu haklı  olarak bekliyor. Düşünün biz burada Alman Federal Meclis’in alanındayız ve bizim  kendi ordumuz Meclis’i bombalasa” şeklinde açıklama yapması ve ardından Alman  hükümetinin Federal Meclis’te Ermeni iddialarına ilişkin kabul edilen kararın  hukuki bağlayıcılığı olmadığını ifade etmesiyle iki ülke arasında ilişkilerın  tekrar yumuşamasına yol açmıştı.   Türkiye’de hakkında yakalama kararı bulunan Cumhuriyet gazetesinin  eski Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar’a Almanya’nın geçici pasaport vermesi ve  Almanya Adalet Bakanı Heiko Maas'ın FETÖ soruşturması kapsamında görevlerinden el  çektirilen ve Türkiye'ye dönmeyen askeri ataşe ve diplomatik personelin   iadelerine ilişkin konunun gündemlerinde olmadığını ifade etmesi ilişkileri  tekrar gerdi. Merkel’in Ankara'ya yapacağı ziyaretin bu gerginliği düşürüp  düşüremeyeceği Alman basınında da merak konusu oluyor.