Uçak krizi sonrasında normalleşen ilişkilerin ardından Suriye’de ortak adım atan Türkiye ve Rusya, şimdi de S-400 hava savunma sistemi konusunda görüşmeye başladı. 20 Şubat’ta Rus devletine bağlı teknoloji şirketi Rostech'in Genel Müdürü Sergey Çemezov, Rusya ve Türkiye’nin S-400 füze savunma sistemlerinin satışı konusunda görüşmelerde bulunduğunu belirtmesinin ardından 22 Şubat’ta katıldığı canlı yayın programında S-400’lerle ilgili olarak Milli Savunma Bakanı Fikri Işık da, “Acil ihtiyacımız için değişik ülkelerle görüşüldü, en yakın Rusya'nın S400 füzeleri görünüyor, görüşmelerde belli bir ilerleme sağlandı" dedi.
Türkiye, geçtiğimiz yıllarda hava savunma sistemini güçlendirmek için açtığı ihalede Çin’le anlaşmış, fakat daha sonradan varılan mutabakat iptal edilmişti. Çin’den alınacak hava savunma sistemine sert tepki veren ve Türkiye’nin ittifak üyesi olduğunu belirten NATO, 1996’da Yunanistan’ın Rusya’dan S-300’leri almasına karşı çıkmamıştı.
Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi (ANKASAM) Başdanışmanı Prof.Dr. Celalettin Sencer İmer, bir an önce Türkiye’nin yüksek irtifalı hava savunma sistemine sahip olması gerektiğini belirtirken ANKASAM Rusya Uzmanı Doç.Dr. Giray Saynur Derman, Türkiye’nin bu adımına NATO’nun tepki göstereceğini belirterek, bölgede yeni krizlerin yaşanabileceğini ifade etti.
.jpg)
Prof.Dr İmer: Bizim bu teknolojiyi öğrenmemiz lazım
- Rus devlet teknoloji şirketi Rostech Genel Müdürü Sergey Çemezov, Rusya ve Türkiye'nin S-400 füze savunma sistemlerinin satışı konusunda görüşmelerde bulunduğunu söyledi. Siz bunu nasıl değerlendiriyorsunuz? (Uçak krizinden bu zamanki sürece kadar)
Türkiye’nin uzun zamandan beri özellikle yüksek irtifada bir hava savunma sistemine ihtiyacı var. Bunun temini için Türkiye çeşitli girişimlerde bulunarak hava savunma sisteminin ülkemizde üretimi de istendi. Bu sayede teknolojinin Türkiye’ye transferide gerçekleşmiş olacak. Son G-20 Zirvesi’nde birçok ülkenin ihaleye girdiği süreçte Çin uygun teklifi vermişti. NATO özellikle ABD Türkiye’nin bu tarzda bir sistemi almasına karşı çıkarak süreç iptal edildi.
Türkiye halen bu itihyacını gidermiş değil. Bizim yapmamızında uzun bir süreyi kapsayacağı belirtiliyor. Bu yüzden Türkiye’nin acil bir şekilde hava savunma sistemine kavuşması gerekiyor. Bölge ısınmış durumda, her an herşey olabilir. S-400 hava savunma sistemi, S-300’lere oranla daha gelişmiş durumda. İran ve Yunanistan, S-300’lere sahip, bizde de aynı sistemin gelişmişinin olmasında bir sakınca yok. ABD, Partiot’ları tekonolojileri birlikte verseydi, şuan bu konu tartışılmazdı. Rusya ile yaşanan uçak krizinden sonra gerçeğin ortaya çıkması ve Suriye’de ortak atılan adımların ardından S-400’lerin alınması için bir engel görmüyorum. Bizim bu teknolojiyi öğrenmemiz ve ilerletmemiz lazım. Bu gibi hava savunma sistemleri sürekli gelişim halinde. Batı ülkeleri İslam ülkelerine teknoloji vermeyi bir nebze kısıtlıyor. Çünkü teknolojilerini kaptırmak istemiyorlar.
-Türkiye, daha önce de Çin ile hava savunma sistemi için görüşmüş fakat anlaşma sağlanamamıştı. Türkiye’nin Rusya ile bu adımına NATO özellikle ABD nasıl bir yaklaşım içerisinde olur? Türkiye ile Rusya’nın bu adımı ABD ve NATO tarafından nasıl okunur?
Rusya ile yaşanan uçak krizi bir nebze Türkiye’ye zarar verdi ama bundan Moskova da zarar gördü. Rusya’nın Türkiye’ye ihtiyacı var. Bunun en büyük örneği Türkiye ile Rusya ararsında yapımı konusunda anlaşılan Türk Akımı’dır. Bunun haricinde Montrö Boğazlar Sözleşmesi kapsamında Karadeniz’e kıyısı olmayan ülkelerin savaş gemilerinin bölgeye girmesi sınırlandırılmıştı. Bu hem Türkiye hem de Rusya için çok önemli. Ayrıca Moskova ile komşuluk ilişkilerimiz de var. Eğer durum Türkiye lehine ise Rusya’nın da lehine, eğer durum Türkiye’nin aleyhine ise Rusya’nın da aleyhine. Türkiye ile iyi ilişkiler içerisinde olmadan ne Kafkaslarda, ne Balkanlarda, ne deOrta Asya da Rusya’nın rahat çalışması mümkün değil. S-400’lerle kendini güvene almış bir Türkiye, Rusya için de önemli.
‘Türkiye çıkarlarını korumalıdır’
ABD yine Türkiye’nin bu tarz bir sistemi Rusya’dan alması yerine kendisinden almasını tercih eder. Trump’ın politikası buna uygun ama biz yine oyalanmak istemiyoruz. Bu doğrultuda NATO’dan gelecek itirazları bir kenara itmek lazım. NATO, Trump’ında dediği ibi ‘eskimiş’ bir örgüttür. Türkiye’nin hava savunma sistemine ilişkin S-400 adımını NATO istemeyecek ve reaksiyon gösterecektir. Türkiye, bu reaksiyonlara karşı dik durmalı ve çıkarlarını korumalıdır.
Türkiye’yi NATO’dan çıkarmak işlerine gelmez. Örgüt şuan zayıflamış durumda. En büyük kara gücünü Türkiye oluşturuyor. Ayrıca NATO için İncirlik çok önemlidir. Türkiye’nin jeopolitik konumu ve bölge pozisyonları(Orta Doğu, Balkanlar, Kafkas, OrtaAsya) dikkate alındığında NATO’nun vazgeçmesi mümkün değil. Eğer, Türkiye, NATO’dan çıkarlırsa kendi yolunu çizer, başka anlaşmalar yapar tıpkı ABD’nin yaptığı gibi.
-Bugüne kadar Türkiye’nin Kuzey Atlantik Paktı üyesi olduğu gerekçesiyle farklı hava savunma sistemleri kullanması engellemiş ve NATO tarafından ABD yapımı patriotlar önerilmişti. Ama Yunanistan’da NATO üyesi olmasına rağmen Rusya’dan hava savunma sistemleri dahil birçok silah satın alıyor. Nasıl yorumluyorsunuz?
Yunanistan, bütün tarih boyunca Batı’nın şımarık çocuğu olmuştur. Sürekli olarak birşeyler yapmayı kendilerine hak görmüşlerdir. Türkiye bağımsız hareket eder, kendi çıkarları için NATO’ya katılmıştır. İşine geldiği zamanda diğer örgütlerle de (Şangay İşbirliği vb.) Türkiye, işbirliği yapabilir.
Rusya’da hava savunma sistemlerin alınması durumunda ABD veya NATO Türkiye’ye karşı ekonomi, siyasi veya askeri hiçbir yaptırım yapamaz. Ruslarla nükler santral ve Türk Akımı ile ilgili yapılan anlaşmalardan sonra AB raporlarında bu projelere ilişkin iptal edilmesi yönünde görüşlere yer verildi. Hem AB’ye almayacaksın hem de bu projelerin iptalini isteyecekler. Zaten AB, bugünlerde sıkıntı içerisinde bir yapı konumunda. İngiltere, Brexit ile birlikten çıkma kararı aldı. Yarınd da başka ülkelerde çıkabilir. Yunanistan, milli gelirinin yaklaşık 280 katı bir borca sahip. Almanya’da kendi çıkarı doğrultusunda Rusya ile Baltık Denizi’nin altında Kuzey Akım Projesi vasıtasıyla birbirine bağladılar. Neden Polonya üzerinden bağlanmadılar? Polonya hem NATO hem de AB üyesi bir ülke. Almanya nasıl kendi çıkarı doğrultusunda hareket ediyorsa Türkiye’de aynısını yapıyor.
.jpg)
Doç. Dr. Derman: Türkiye, Rusya ile Suriye’de işbirliği yapmak istiyor
-Rus devlet teknoloji şirketi Rostech Genel Müdürü Sergey Çemezov, Rusya ve Türkiye'nin S-400 füze savunma sistemlerinin satışı konusunda görüşmelerde bulunduğunu söyledi. Siz bunu nasıl değerlendiriyorsunuz? (Uçak krizinden bu zamanki sürece kadar)
Türkiye öncelikle bir NATO ülkesi ve bu çok önemli. Bunun yanında Türkiye’nin Suriye’deki sorunun çözümü için çok önemli adımları var. Bu sorunda Rusya da olmazsa olmaz bir ülke konumunda çünkü BM’de Rusya ve Çin’in veto yetkisi bulunuyor. Türkiye, Rusya ile Suriye’de işbirliği yapmak istiyor. Rusya Genelkurmay Başkanı Sergey Şoygu, Türkiye ile askeri teknik alanlar işbirliğine hazır olduklarını belirtti. Bunun yanı sıra ABD’yle de Rakka operasyonu için anlaşmalar yapılıyor. Bu sürece Washington hem Türkiye’yi hem de Rusya’yı dahil etmek istiyor. Kısaca burada uluslararası terörizme karşı birlikte mücadele çağrısı yapılıyor. Bu kapsamda Suriye’deki sorunun çözülmesi planlanıyor.
- Türkiye, daha önce de Çin ile hava savunma sistemi için görüşmüş fakat anlaşma sağlanamamıştı. Türkiye’nin Rusya ile bu adımına NATO özellikle ABD nasıl bir yaklaşım içerisinde olur? Türkiye ile Rusya’nın bu adımı ABD ve NATO tarafından nasıl okunur?
S-400 füzeleri daha öncede sıkıntı haline gelmişti. ABD bu konuya sıcak bakmıyor. Birçok noktada sıkıntı oluştruduğunu düşünüyorlar. Türkiye’nin bu adımı NATO’dan da tepki alacaktır. S-400 füzelerini ilk başta Çin sonra Hindistan alacağı ifade edilirken, Türkiye sonradan gündeme geldi. Biz, Rus sistemine benzediği için seçimimizi Çin’den yana kullanmıştık. Ancak füzelerin sevkiyatı Türkiye’ye gerçekleşmemişti. Bu konuda ABD veya NATO, üzerimizde baskı kurabilir. Obama’nın son döneminde Suriye konusunda ABD ve Rusya arasında sıcak gelişmeler yaşansa da S-400 füzelerinin alınması konusunda anlaşma sağlanırsa NATO tepki gösterecektir. ,
ABD ve NATO, Türkiye’nin Avrasya kanadında (Rusya-Şangay İşbirliği- Çin) yer almasını istemiyorlar. Son dönemde İran’la da ilişkilerimiz gerginleşiyor. Birara Türkiye, Rusya’dan helikopter alımı yapacaktı ama ABD’den satın alındı.
Batı, Türkiye’nin bu adımına endişeli yakınlaşıyor. NATO, Türkiye’nin Rusya’yla yakınlaşmasını istemeyecektir.
- Türkiye’nin hava savunma sistemine yönelik adımı bölgede yeni krizlere yol açar mı? (Bölgedeki son durumlar göz önüne alındığında)
ABD’deki seçimlerde başa Trump’ın gelmesi birçok şeyi değiştirdi. Trump, Suriye konusunda Türkiye’yle işbirliği yapacağını belirtti ama bir yandan da ABD’nin geleneksel politikaları var. ABD’de başa gelen başkanlar ABD’nin dış politkasını değitirmesede Türkiye’nin dış polikatında önemli bir faktör olacak. Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füzelerinin alınması bölgede yeni krizlere yol açar.
S-400
S-400, orta menzilli hava savunma sistemi için yapılan S-300'ün yeni nesli olarak üretildi. S-300'e göre daha fazla hedefi aynı anda takip edebiliyor. S-400, gelişmiş elektronik karşı tedbirlerin yanı sıra kullanılan radarla hayalet uçak olarak tabir edilen hedefleri dahi takip edebilme yeteneğine sahip.
S-400'ün kullandığı füzeler kısa, orta ve uzun menzillerde aynı anda kullanılabilen değişik füzelere sahiptir. Orta menzilli 9M96 füzesi aktif radar güdümlü bir füze olup 120 km menzile sahip. S-400 radar olarak S-300 sisteminde kullanılan 64N6 ve 76N6 radarlarının gelişmiş bir türevi olan 96L6'yı kullanır. S-400 füze sisteminde komuta merkezi aynı anda 6 bataryaya komut verebiliyor ve her batarya 12 fırlatma aracına komuta eden bir 96L6 radara sahip. Bu radarlar hayalet uçak olarak tabir edilen hedefleri izleme ve bu hedeflere kilitlenme yeteneğine sahiptir.
PATRİOT
Patriot füzesi, 5,30 metre uzunluğunda, 900 kilogram ağırlığında ve 80 kilometre etkili menzile sahip.
Patriot, 1980'lerin sonunda balistik füzelere karşı hassasiyetinin arttırılmasının ardından ''MIM-104 PAC2'' olarak yeniden adlandırıldı.
Patriot füzelelerinin PAC1, PAC2 VE PAC3 olmak üzere 3 ayrı versiyonu bulunuyor. PAC1, hantal ve eski versiyon olması nedeniyle artık çok kullanılmıyor.
MIM-104 Patriot PAC2
Üreticisi Raytheon / ABD
Tipi Uzun Menzilli
Güdüm Sistemi TVM güdümlü
Harp Başlığı 84 kg parça tesirli yüksek infilaklı
Azami Etkili Menzili 80 km
Azami Etkili İrtifası 24.000 m
Sürati sesten 5 kat süratli
İtki Tipi Katı Yakıtlı Roket Motoru
Uzunluğu 5,30 m
Çapı 410 mm
Ağırlığı 900 kg
MIM-104F Patriot PAC-3
Üreticisi Lockheed Martin-Boeing / ABD
Tipi Kısa Menzilli
Güdüm Sistemi Aktif Radar Güdümlü
Harp Başlığı Harp Başlığı Yok
Azami Etkili Menzili 20 km
Azami Etkili İrtifası 15.000 m
Sürati 4,5 Mach
İtki Tipi Katı Yakıtlı Roket Motoru
Uzunluğu 5,2 m
Çapı 250 mm
Ağırlığı 318 kg
