İslam literatüründe“İslam’ı iyi bilen, ilmi ile amel eden, dini ilimleri derinliklerine kadar bilen usul-ül fıkıh, tefsir, siyer, hadis, hadis usulü, kelam, akide benzer ilahi ilim dallarında mahir olan ve hakkı ila Allahtan korkan şahsa alim denir”. Alim hakkında Kuran-ı Kerim’deayetler apaçık bir şekilde nazil olmuştur. “O dilediğine hikmeti verir ve kime hikmet verilirse o kimse birçok hayra nail olmuşdemektir. Bunu ancak derin kavrayış sahibi olanlar düşünüp anlarlar”(Bakara.269.) İlgili ayette geçen hikmet kelimesi ilim ve fıkıhtır. “Sabr ettikleri ve ayetlerimize kesinlikle inandıkları zaman, onların içinden buyruğumuzla doğru yola götüren önderler yaptık”(- Secde.24.) “Senden önce de ancak kendilerine vahiy indirdiğimiz kişileri peygamber olarak gönderdik.”Eğer bilmiyorsanız bilgi sahibi olanlara sorunuz. “Allah içinizden (gerçekten)iman etmiş olanları ve ilme kavuşmuş olanları yüksek derecelere çıkarsın yapıp ettiklerinizden Allah tamamen haberdardı.” (Mücadele 11) “Allahtan asıl korkanlar onun bilgi sahibi kullarıdır.”(Fatır.28) “Kendisinden başka ilah olmadığına Allah melekler ve adaleti gözeten ilim sahipleri Tanıktırlar. O’ndan başka ilah yoktur. O, mutlak üstün olan ve en doğru hüküm verendir.” (Ali-imran.18.) Alim hakkında otuzu aşkın sahih hadis rivayeti de vardır, baştaBuhari ve Müslim olmak üzere birçok değişik senetle ulemanın fazileti hakkında Allah resulünden rivayetler gelmiştir. Buna karşın alim iyi sıfatlardan sıyrılıp, kötü sıfatlara bürünürse hem dünya hem de ahiret üzerinde tehlikeli olur. Kötü alimlerin sıfatlarından bazıları şöyledir: İlmi ve Hakikati Gizleyen Alim Allah’ın indirdiği kitabın bir bölümünü gizleyenler ve onu az bir karşılık için satanlar yok mu, onlar karınlarına ateşten başka bir şey doldurmuyorlar. Allah kıyamet gününde onlarla konuşmayacak, onları arındırmayacak onlar için elem verici bir azap vardır.(Bakara174) Ebu Hureyre’den şöyle rivayet olunur:Allah resulü buyurdu ki her kim bir ilimden sorulursa o da gizlerse kıyamet gününde Allah onun ağzına ateşten bir gem vurur.(Ebu Davut- Tirmizi) Başka bir rivayette ise şöyle diyor:“Haktan sükut eden dilsiz şeytandır.” Yani hakkı gizleyen kişi, fesat ve kötülüğün menbaı şeytana benzetilmiştir. Bir alimin haktan sükut edince ne hale geldiğini ayet hadis ve eserlerden öğrendik, peki alim neden hakkı gizler? Cimrilik; elde ettiği ilmi bilgilerini kimseyle paylaşmayı istememek. Haset. (Çekememezlik) yani kimsenin onun bildiği ilmi bilgileri öğrenip onun makam ve riyasetine yükselmesini istememek. Mevkii ve makamını kayıp etmekten korkmak. Şahsi çıkarları ile ters düşmesi nedeniyle hakkı söylemeyi terk etmek. Dünya malı için kendini kayıp etmek. Taassup ve taklit nedeniyle hakkı göz ardı etmek. Abdullah ibn-i Mübarek şöyle diyor: Alim ilmini saklarsa ya kalbi katılaşır ya ilmini unutur ya da mevcut düzene tabi olur. İbn-i Teymiyye ise bu hususta şöyle diyor: Allah ilmi gizleyenleri lanetlemiştir.