HABER: EBRU OKANLAR
Scooterlar artık hayatımızın bir parçası oldular. Artık neredeyse her sokakta scooter kullanan insanlar görüyoruz. Peki yeterince güvenli mi? Türkiye Sürücü Kursları Konfederasyonu (TUSEKON) Yönetim Kurulu Üyesi Ömer Faruk TOPDEMİR'e sorduk.
Son dönemlerde birçok farklı marka scooterleri yollarda görüyoruz. Olumlu etkileri yanında olumsuz etkilerini de görmeye başladık. Bu durumu siz nasıl değerlendiriyorsunuz?
Scooter elektrikli araçlar, araçla gidilemeyecek kadar kısa fakat, yürünemeyecek kadar da uzun olan mesafeler için güzel bir ulaşım aracı. Ancak kullanımına dair ciddi eğitimlere tabii tutulması gerektiği kanısındayım. Çünkü araç trafiğini engelleyecek, çok büyük hasarlara imkan tanıyacak fütursuz kullanımlar söz konusu.
Scooter kullanıcılarının bu araçları kullanabilmeleri için, yetkinlik belgeleri almaları gerekmektedir. Yetkinlik belgesine sahip, yeterli onayları alan scooter kullanıcıları yaptıkları en ufak bir hatada bunun sorumluluğunu üstlenmek zorundadırlar. Daima araç (otomobil, otobüs, minibüs vs ) kullanıcıları suçlanıyor. Oysa bazı scooter kullanıcıları, dikkatsiz ve fütursuz kullanımları nedeniyle hem kendilerine hem karşısındaki sürücülere ciddi zorluk yaratmaktadırlar.
Bu nedenle bunun önüne geçmenin teknolojik kolaylığı mümkün, uygulama üzerinden kontrolü sağlanan scooter firmaları, bu aracı kullanmak isteyen kişiden yalnızda kredi kartı bilgileri istememelidir, yetkinlik belge numarası da isteyerek, kullanıcıları bu belgeyi almaya mecbur etmeli dolayısıyla yaptığı herhangi kusurlu bir davranışta sorumluluğu üstlenmesini sağlamalıdır.
Diğer yandan, scooter araçlara sensör, plaka, ön ve arka kamera şeklinde teçhizat ve donanım eklemlenerek kullanım sırasında yaşanılan olumsuz durumda haklının, suçlunun kim olduğu tespit edilmelidir.
Biz sürücü kursları, bu yetkinlik belgesini vermek için ne gerekiyorsa yapmaya hazırız.
Scooterlerin gelişi güzel her yere park edilmesinin yol açtığı açacağı kazalar nasıl önlenebilir?
Kullanıcının aracı park ettiği yeri resmedip, firmaya göndermesi sonucu firma bu mekanı kabul edip onaylıyor. Bu da bazı araçların gerçekten çok sıkıntılı park edilmesine rağmen firma kabul edip onaylıyor. Bunun yerine tıpkı otobüs durakları gibi, durakları olmalı, toplu halde oralarda bulundurulmalı talep eden varsa bu duraklardan temin etmelidir. Bu duraklar her 300-500 metre mesafede bir konulabilir. Veya otobüs duraklarının yanına ekstra bir alan açılarak da mümkün kılınabilir. Hem daha derli toplu bir durum söz konusu olur, yani araçları şarj etmek için toplamaya geldiklerinde oradan buradan toplamazlar, kendilerine de kolaylık olur, hem sürücüler nerede bulacaklarını bilirler. Hem de sürücü ve yayalara zorluk çıkarılmamış olur.
Ayrıca önerim; bu durak alanlarında şarj istasyonlarının da bulundurulması, pasif halde olan scooterler şarj edilmeye bırakılarak süreklilik sağlanması.
Son günlerde araç trafiğinde scooter kullanımı yüzünden hayatını kaybeden Ya da ağır yaralanan vatandaşlar oldu. Türkiye’de yeni bir kullanım olan scooter kullanımında bir denetim mümkün mü?
Denetim mümkün tabi! Hiçbir şey kontrolsüz kendiliğinden olamaz. Burada üretici ve dağıtıcı firmalara iş düşüyor.
Scooter araçlara plaka veya numara takılır. Ön ve arka kısma 360derece kameralar eklenir. Sürücülere de kullanım yetkinlik belgesi verilir. Aracı kullanmak isteyen sürücü, bilgilerini girdiği zaman, yetkinlik belgesi numarasını da girer. Her bir yetkinlik belgesi, tek kişiye aittir ve trafik sigortası görevi görür. Dolayısıyla kullanmak isteyenler önce bu belgeyi temin eder akabinde aracı diledikleri zaman kullanabilirler. Herhangi bir olumsuz durumda da kişilerin numaralarından ve kamera kayıtlarından denetim sağlanabilir.
Ayrıca oluşturulacak yeni yazılım ile scooterlarin okul, alışveriş merkezi, ibadethane ve yaya geçidi gibi önem arz eden alanlarda otomatik olarak yavaşlamasını ve belirli hız limitini aşmasını engelleyebiliriz
Avrupa’da scooter kullanımı yaygın mı orada bir mevzuat söz konusu mu?
Avrupa’da belirli bölgeler dışında kullanımı mümkün değil, bunlar özel mülkler ve bisiklet yolları. New York da 500 km’den fazla bisiklet yolu mevcut, Paris’te bu sayı 300 km’lere kadar inmekte, İstanbul’da ise 100 km’leri ancak bulabilmektedir. Ayrıca Avrupa ülkelerinde Kask, koruyucu tertibat gibi güvenlik önlemleri olmadan kullanmak yasak. Bizim gibi kendilerini trafiğe atmıyorlar ve tedbirsiz davrandıkları takdirde ciddi para cezaları ödüyorlar.
Örneğin İngiltere sadece özel mülk, bisiklet yolları ve kişisel alanlarda kullanıma izin veriyor. Diğer alanlarda kullanımı yasak. Bazı Avrupa ülkeleri yetkinlik belgesine tabii tutuyor. Her yerde kullandırmıyor belirlediği alanlarda tek kullandırıyor.
Trafiğin tanzimi ve trafiğin akışını zorlamamak için bu araçların öncelikle trafikten çıkarılması gerek. Bunlar motorlu araç yasasına tabi değiller. Plakaları yok, ruhsatları yok, sigortaları yok kullanan kişilerin ehliyet gibi yetkinlik belgeleri yok. Bir gün bunlar temin edilse bile bu araçlar diğer araçlara büyük zorluk çıkarmaktadır. Her zaman fütursuz kullanıcılar olacaktır. Bu nedenle bu araçlar da bisiklet yollarında veya onlara tahsis edilmiş alanlarda kullanarak trafikten uzak tutulmalıdır.
Scooter neden tercih ediliyor ve sizce en çok gençler mi kullanıyor?
Trafik sıkıntısı, kısa mesafe götürmeyen ticari araçlar, herhangi bir toplu taşıma aracının geçmediği sokaklar vs. gibi nedenler bu araçlara yönelimi sağlamıştır.
Daha çok gençler mi kullanıyor? Belki, ama “Evet” diyemem çünkü her yaş kullanıyor. Gençlerin yeniliğe açık olması ve kolay benimsemesi bizleri böyle düşünmeye sevk ediyor. Orta yaş ve üzeri bu ve benzeri araçlara temkinli yaklaşmakla beraber sayıca gençlere yakın kullanıma sahipler.
