Yetim Medreselerin Çığlığı (5)

 Ve her ne hikmetse: Faraiz (Veraset), ganimet, cirah, diyat, da’ved dem ve-l kesamet, büğat, rıdet, zina, kazf, hırsızlık, cizye ve benzeri hukuki ve insani ilişkileri kapsayan kısmı okunmamakta. Bu medreselerde sadece zahiri ilimler eğitimi yapılmamaktaydı. Ruh-Nefs terbiyesi de buralarda seçmeli olarak alınırdı. Medreseler; birlikte yaşamın mekânı olduğu için bu eğitimi alanların ister istemez diğer almayan arkadaşlarına da etkileri olurdu. Ve bu etkileşim, bu eğitimi alamadıkları halde diğer arkadaşlarının hayatında iz bırakmaya yetiyordu. Melayê Cezeri, Ahmedê Xanî, Sultan Fatih’in hocası Kürt olan Molla Goranî[35] ve daha saymakla bitiremeyeceğim zatlar bu medreselerden mezundurlar. Peki, bu medreseler neden bu gün böyle mezunlar vermemekte? Tek neden yukarıda söylediğim erozyonla beraber hukuken yok sayılmaları ve ekonomik bir getirileri ve bağımsızlıklarının olmaması değildir elbet. Eskiden beri bu medreselerin ekonomik giderleri halk tarafından sağlanıyordu. Bu konuyu ve nedenlerini başka bir yazıda ele almak gerekir belki de… Sadece bu yetim medreselerin özlük haklarının, eski itibar ve işlevselliğinin iade edilmesinin çığlığıdır bu.Dipnotlar