Ehline verilmediği zaman koskoca Osmanlı Donanmasının ne hale geldiğini tarih okuyanlar bilir. Veya yakın zamandan örnek verecek olursak Balkan savaşlarında yaşadığımız mağlubiyetler birer yüz kızartıcı mahiyettedir.
Şimdi olumsuz örnekler yerine başarıya götüren liyakat esaslı sistemleri nazarlarınıza sunacağız. İmtiyaz olmadan yetiştiği, geldiği yere, yöreye bakılmadan sırf mesleki başarılarından dolayı ABD Deniz Kuvvetleri Komutanı olmuş bir amiralden bahsetmek istiyorum.
Başka örnekler de vardır. Yakın zaman öncesinde ABD Genel Kurmay Başkanlığını yapan General Powel, otuzlu yaşlarda bu makama yükselmişti. Üstelik zenci bir subaydı. Demek ki liyakat esaslı sistemler imtiyazlı ve ayrıcalıklı insanların hak etmedikleri makamlara gelmesine izin vermiyor.
İşte serdümen er iken Amiral olan Boorda’nın sıradışı hikayesi de böyledir.Boorda, 1956 yılında 17 yaşında iken lise eğitimini bırakıp yaşını büyülterek Amerikan Donanmasına “er” olarak girmiş; bir süre çalıştıktan sonra sınavla astsubaylığa geçmiş. 1962 yılında subay yetiştirme okuluna tefrik edilmiş ve buradan mezun olmuştur.
Gemilerde çeşitli görevler yaparken bir yandan da Rhode Island Üniversitesini bitirmiş. Birkaç gemide komutanlık görevlerinde bulunmuş. 1984 yılında Tuğamiralliğe terfi etmiş. Amerikan Deniz Kuvvetlerinin muhtelif kademelerinde muharip kadrolarda görev yapmış; NATO ve uluslararası deniz harekâtlarına katılmış ve 1991 yılında Oramiral rütbesine terfi etmiş ve 1994’te Donanma Komutanlığı’na atanmıştır.
Boorda, bu göreve gelen ve Deniz Harp Okulu mezunu olmayan ilk amiraldir. Dahası, mesleğe sade bir er olarak başlamıştır. 1996 yılında Boorda’nın bazı madalyaları hak etmediği halde taktığı söylentisi medya tarafından dillendirilmişti. Boorda bu söylentilerden çok rahatsız olmuş ve tüm sembol ve işaretleri hakkıyla elde ettiğini ifade etmişti. Ancak medyanın ve ayrıcalıklı Amerikan sınıfının yargısız infazı, Boorda’yı “onuru için” intihara sürüklemiştir.
Ölümünden sonra yapılan araştırmada bahse konu cesaret madalyalarını Vietnam’da resmi olarak aldığı, yani hak ettiği, ortaya çıkmıştı. Şimdi sonu kötü bitmiş olsa dahi bu durum imtiyazsız bir orduda nasıl yükselebildiğini anlatangüzel bir örnektir. Şimdi kendi ordumuza dönebiliriz:
General ve amirallerimizdeki makam sevgisi çok farklı bir şey olsa gerektir. 350 den fazla generale sahip bir yapı ile sırça köşklerde gününü gün eden generallerin elbette darbe hayalleri kurmasının önüne geçmek güçtür. İmtiyazlı yani ayrıcalıklı bir sınıfın yerini maraba diyerek küçümsediği halka bırakması söz konusu olamaz tabii ki. Yoksa siz eşi başörtülü askerlerin neden ordudan atıldığını zannediyordunuz ki?
Biraz da gülelim. Birkaç yıl önce bazı kuvvet komutanları akıllarınca hükümete kafa tutmuşlardı. Güya hükümete “onurlu istifaları” ile tepki verdiler. Nitekim hükümete söz geçiremeyince “emekli olma yolu ile topluca istifa tehditinde” bulunmuşlar, Başbakan Erdoğan da onların bu blöfünü yemeyip hepsini emekli etmişti. Zaten 3 gün sonra istemeseler de emekli olacaklardı. Fakat istifa dahi etme onurunu dahi göstermediler. Maddi imkânları kaybetmemek için emekliliğini istediler de bu sayede maddi imkanlara ne derece bağlı oldukları ortaya çıktı..
