Fotoğrafta giderek birbirine yaklaşan çizgiler doğrusal perspektif yada giderek küçülen cisimler ise hacimsel perspektif olarak,fotoğrafa üçünçü boyutu katar.Doğrusal perspektifte ufuk çizgisi vizörden baktığımızda tam karşımızdan geçtiğini varsaydığımız yatay bir çizgidir.İster gökdelenden bakın isterseniz yere yatarak bakın hep gözünüzün hizasında olacaktır.
Fotoğrafta tek kaçış noktalı perspektifte ufuk çizgisine kesişen çizgiler ile nesne oluşturulur.Tren yolunun,çitin ve benzeri tellerin ufuk çizgisinde buluşması gibi.Bu fotoğrafta çizgiler ufuk çizgisinde aynı noktada birleşerek tek kaçış noktaı bir perspektif görünüm oluşturmuştur ancakdurağan ve statik bir görünümdür.Yine burada da tek kaçış noktalı bir perspektif oluşmuştur bilardo topları aynı şekilde sıralanmış ve ufuk çizgisinde birleşen bir konumda düzenlenmiştir.Bu da tek kaçış noktalı bir perspektif vermektedir.
Kaçış noktalı perspektifte ufuk çizgisi üzerinde iki farklıkaçış noktası bulunur fotoğraf kompozisyonunda en çok tercih edien perspektif türüdür.Ufuk çizigisi üstünde yer alan nesnenin üç farklı yönünü görürüz.Ufuk çizgisinin üstünde olan nesnenin altını , ufuk çizgisinin altında olan objenin ise üstünü görmemiz gerekiyor.Tek kaçış noktalı perspektif durağan ve statik bir görünüm oluşturabilir.Fotoğraf çekmekteki amacımız hareket katmak ise tek açış noktalı perspektif yerine iki kaçış noktalı perspektif tercih edebilirsiniz.sağdakidaki kuş fotoğrafında tek kaçış noktalı perspektif kulanılmış kuşun tek boyutlu bir karesi çekilmiştir ve statiktir.Sağdaki kuş fotoğrafı ise öyle bir açıda çekilmiş ki hem üstünü hem yanını hem de alt kısmını görüyoruz.Baş bölümü tek kaçış noktalı perspektif gibi görünse hafif bir perspektifik hareket bulunmakta ve fotoğraf sanatçısı bu kadraja perspektif ile birlikte bir hakereket getirmiş oluyor.
Üç kaçış noktalı perspektifte ise bir gökdelen fotoğrafı çekerken yada helikopterden aşağıya bakarken oluşan perspektif türüdür.Ufuk çizgisi kadrajtan aşağıda alabilir.Üç noktalı perspektifde adından da anlaşıldığı gibi ufuk çizgisine doğru giden üç kaçış çizgisi bulunur.Göktelen gibi uzun binaların çekimlerinde kadrajda 3 kaçış noktalı perspektif oluşur.
Cisimlere belli bir noktadan bakıldığında görülen şey, bulunulan noktadan görünen konunun görsel gerçeğidir. İnsan beyni objeleri bir zaman anında değil, bir zaman sürecinde algıladığından perspektif bozulmalarını zihinde düzelterek algılar. Örneğin tren raylarına baktığımızda bu rayların belli bir mesafeden sonra birbirine birleşiyormuş gibi görülmelerine rağmen hiç kimse bu rayların birleştiğini düşünmez.Fotoğraf ise bir anın bir noktadan tespiti olduğundan aynı noktadan rayların fotoğrafı çekildiğinde, fotoğraf kağıdında bu birleşme etkisi yok edilemez. Perspektif etkisinden yaralanarak bazı öğelerin vurgulanması sağlanabilir. 10-12 katlı iki binanın arasına girerek yerden gökyüzüne doğru çekilen bir fotoğrafta binaların gökyüzünde birleşiyormuş etkisi yaratılabilir.Bazen geniş açılı bir objektif kullanılarak perspektif etkisi artırılır, bazen tele objektif kullanılarak nesneler arasında, uzaklıklarına bağlı olarak ortaya çıkacak olan, büyüklük etkileri azaltılabilir.
Belki daha önce gördüğünüz ancak nasıl bir teknik ile çekildiğini bilmediğiniz bu tür perspektiften de söz etmek isitiyorum.Küresel perspektif,balık gözü objektif ile çekilen bu tür perspektif,fotoğraflara daha önce görülmeyen bir bakış açısı elde edilebilir. Perspektif kurallarını bilerek durağan,dinamik ve hareketli farklı bakış açılarına sahip fotoğraflar çekebilirsiniz.